ฮอร์โมนเจริญเติบโต (Growth Hormone):
กุญแจสำคัญของการพัฒนาร่างกาย
ฮอร์โมนเจริญเติบโต หรือ Growth Hormone (GH) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตโดยต่อมใต้สมองส่วนหน้า มีบทบาทสำคัญในการควบคุมการเจริญเติบโตและเมแทบอลิซึมของร่างกาย[1]
หน้าที่หลักของฮอร์โมนเจริญเติบโต:
1. กระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูกและกล้ามเนื้อ
2. ควบคุมการเผาผลาญไขมันและคาร์โบไฮเดรต
3. รักษาสมดุลของน้ำในร่างกาย
4. ส่งเสริมการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ
ผลของฮอร์โมนเจริญเติบโตต่อร่างกาย:
1. ผลในการสร้าง (Anabolic Effect):
- กระตุ้นการสร้างโปรตีนในกล้ามเนื้อและอวัยวะต่างๆ
- เพิ่มการสังเคราะห์คอลลาเจนในกระดูกและเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
- กระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูกและกระดูกอ่อน
- เพิ่มการดูดซึมกรดอะมิโนเข้าสู่เซลล์
2. ผลในการสลาย (Catabolic Effect):
- เพิ่มการสลายไขมัน (Lipolysis) โดยเฉพาะในเนื้อเยื่อไขมัน
- กระตุ้นการนำกรดไขมันไปใช้เป็นพลังงาน
- ลดการใช้กลูโคสและเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด (ฤทธิ์ต้านอินซูลิน)
- เพิ่มการสลายโปรตีนในบางสภาวะเพื่อนำไปสร้างกลูโคส
ความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเจริญเติบโต:
1. ภาวะฮอร์โมนเจริญเติบโตต่ำ (Growth Hormone Deficiency)[2]:
ในเด็ก:
• การเติบโตช้า
• พัฒนาการทางร่างกายล่าช้า
• กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง
ในผู้ใหญ่:
• มวลกระดูกและกล้ามเนื้อลดลง
• ไขมันในร่างกายเพิ่มขึ้น
• ระดับพลังงานต่ำ
2. ภาวะฮอร์โมนเจริญเติบโตสูงเกิน (Acromegaly)[3]:
• มือและเท้าใหญ่ขึ้น
• ใบหน้าเปลี่ยนรูป
• เสี่ยงต่อโรคข้อเสื่อม โรคหัวใจ และเบาหวาน
การรักษา:
• การให้ฮอร์โมนทดแทนในกรณีขาดฮอร์โมน
• การผ่าตัดหรือใช้ยาควบคุมการผลิตฮอร์โมนในกรณีมีฮอร์โมนมากเกิน
ข้อควรระวัง:
เราจะเห็นว่า Growth Hormone มีทั้งการสร้างและการสลายเนื้อเยื่อและโปรตีนในส่วนต่างๆของร่างกาย การใช้ฮอร์โมนเจริญเติบโตโดยไม่จำเป็นหรือไม่ได้อยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ปวดข้อ บวมน้ำ หรือเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน[4]
ฮอร์โมนเจริญเติบโตมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาและสุขภาพของร่างกาย ความเข้าใจเกี่ยวกับฮอร์โมนนี้จะช่วยในการดูแลสุขภาพและการวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวข้องได้ดียิ่งขึ้น หากสงสัยว่ามีปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนเจริญเติบโต ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม
Reference:
[1] Olarescu NC, Gunawardane K, Hansen TK, et al. Normal Physiology of Growth Hormone in Adults. [Updated 2019 Oct 16]. In: Feingold KR, Anawalt B, Blackman MR, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/books/NBK279056/[2] Mayo Clinic. (2022). Growth hormone deficiency.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/growth-hormone-deficiency/symptoms-causes/syc-20371777
[3] The Pituitary Foundation. (n.d.). Acromegaly.
https://www.pituitary.org.uk/information/pituitary-conditions/acromegaly/
[4] Harvard Health Publishing. (2021). Growth hormone, athletic performance, and aging.
https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/growth-hormone-athletic-performance-and-aging
